OLAVE St. Clair Soames. Naczelna Skautka Świata

O założycielu skautingu, Baden-Powell’u wiemy dużo. Przyjrzyjmy się zatem drugiej osobie, bez której nie było by “Dnia Myśli Braterskiej”.

OLAVE St. Clair Soames urodziła się 22 lutego 1889 r. w Stubbing Court koło Chesterfield, w rodzinie angielskiego browarnika. W roku 1905 wraz z rodziną przeniosła się do Londynu, a w 3 lata później na Wyspę Brownsea, w hrabstwie Dorset. Od dziecka Olave uprawiała różne sporty, bardzo lubiła jazdę konną, uwielbiała chłopięce zabawy. Miała także duży talent malarski i zdolności organizacyjne, które wykorzystała, pomagając ojcu w administro-waniu browarem. Mając 18 lat zapragnęła zostać pielęgniarką i pomagać ludziom. Pielęgniarką jednak nie została.

ZE skautingiem zetknęła się po raz pierwszy wówczas, gdy jej starszy brat, korespondent jednej z angielskich gazet, pisał recenzję na temat nowo wydanej książki R. Baden-Powella pt. „Scouting for Boys”. Bardzo ją ta książka zainteresowała. W styczniu 1912 r. ojciec zabrał Olave na wakacje na Jamajkę. Wyruszyli w podróż statkiem „Arcadian”, którym – ot przypadek – płynął w podróż zdrowotną emerytowany generał Robert Baden-Powell. Autor niedawno przeczytanej przez Olave książki i twórca angielskiego skautingu. Spotykali się na korcie tenisowym, znajdującym się na statku. Rozmawiali i dyskutowali. On miał wówczas 55 lat, a ona 23. Ich ślub odbył się w Londynie 30 października 1912 r. Angielscy skauci ofiarowali im w prezencie ślubnym automobil ze srebrną lilijką na masce wozu.

30 października 1912 r. urodził się Powellom syn Piotr, 1 czerwca 1915 r. przyszła na świat córka Heater, a 16 kwietnia 1917 r. – córka Betty. Dzieci Powellów rosły – także zostały skautami.

OLAVE prowadziła dom przy Princes Gate w Londynie według starych, angielskich tradycji, wypracowanych w tym domu jeszcze przez matkę Roberta. Wychowywała dzieci, dbała o męża.

ORGANIZOWANIEM skautingu wśród dziewcząt – jako pierwsza – zajęła się siostra Roberta, Agnes Baden-Powell. Już w 1906 r. utworzyła w Anglii żeńskie drużyny przewodniczek-skautek i wydała dla nich podręcznik (Londyn 1912).

OLAVE włączyła się w działalność skautową dopiero w 1916 r. Przydały się jej duże zdolności organizacyjne. Pomagała odtąd mężowi we wszystkich jego poczynaniach. Odbywała razem z nim przeglądy drużyn, publikowała materiały, uczestniczyła w zlotach i obozach. Rychło zdobyła sobie miłość i szacunek skautów, którzy na Zlocie w Birmingham ofiarowali jej specjalną odznakę skautową w postaci broszki. Była to złota lilijka na zielonym tle. Początkowo Lady Baden-Powell działała jako komisarka skautek w Sussex, później powołano ją do Głównej Kwatery Skautek w Londynie. Napisała wówczas książkę pt. „Ruch przewodniczek”. W roku 1918 zorganizowała Radę Skautek Brytyjskich, a następnie Międzynarodową Radę Skautek. Pierwsze posiedzenie tej rady odbyło się w Oksfordzie w 1920 r. V Konferencja Międzynarodowa w 1928 r. powołała do życia Światowe Stowarzyszenie Przewodniczek i Skautek (WAGGGS) z Biurem w Londynie. Symbolem światowego skautingu żeńskiego stała się trójlistna złota koniczynka na niebieskim tle.

W roku 1930 wybrano Lady Baden-Powell na Naczelną Skautkę Świata. Rok wcześniej była gościem III Jamboree w Anglii, gdzie odwiedziła obóz Polaków. Nie był to jej jedyny kontakt z Polską. W okresie od 6 do 12 sierpnia 1932 r. w Polsce, na Buczu, odbyła się VII Międzynarodowa Konferencja WAGGGS, którą prowadziła hm. Olga Małkowska. W obradach uczestniczyła Olave Baden-Powell i według niej była to pierwsza konferencja, przeprowadzona w atmosferze naprawdę skautowej. 16 sierpnia 1933 r. Lady Baden-Powell i jej mąż odwiedzili Polskę na zaproszenie Głównej Kwatery Harcerek w Warszawie. Wraz z grupą angielskich skautów zatrzymali się wówczas w obozie harcerek na Polanie Redłowskiej koło Gdyni. Olave Baden-Powell nigdy więcej do Polski nie przyjechała.

WYDARZENIA końca lat 30. bardzo martwiły Olave i Roberta Baden-Powellów. Niepokoili się sytuacją, jaka rodziła się w Niemczech. W 1938 r. wyjechali oboje do Kenii z uwagi na zły stan zdrowia Roberta. Zmiana klimatu jednak nie pomogła i 8 stycznia 1941 r. twórca skautingu zmarł, mając 84 lata. Po pogrzebie męża Olave wróciła do Anglii. Przy jej pomocy E.E. Reynolds napisał wtedy książkę o Naczelnym Skaucie, która wydano w Londynie w 1943 r. W wyzwolonym od hitlerowców Paryżu Lady Baden-Powell przyjęła defiladę francuskiej młodzieży i stało się jasne, że przejmie ona dzieło męża. Światowy Komitet Skautów nadał jej tytuł honorowego wiceprezesa skautowego ruchu męskiego. Odtąd Olave wiele podróżowała po świecie, prowadziła szkolenia, uczestniczyła w konferencjach skautowych i organizowała pomoc dla powojennej Europy. Szerzyła idee skautowe i pokojowe na całym świecie.

W 1955 r. stwierdziła, że w okresie swojej powojennej działalności „przejechała 18 409 mil samochodem, 4000 mil przeleciała samolotem i przejechała 400 mil pociągiem”. Ruch skautowy istniał i rozwijał się dzięki niej. A potem przyszła choroba i niedowład nóg. Podobnie jak Olga Małkowska pod koniec swojego życia Lady Olave Baden-Powell nie poddawała się cierpieniu. Choć przykuta do inwalidzkiego wózka, żartowała ze swoich kłopotów, była pogodna i dzielna do końca. Zmarła 26 czerwca 1977 r. w Surrey pod Londynem, w wieku 88 lat.

JEJ wielką zasługą było szerzenie idei skautowej i wychowywanie młodzieży świata w duchu pokoju oraz braterstwa między narodami.

Tekst pierwotnie ukazał się w czasopiśmie Instruktorów ZHP “CZUWAJ” (2/2001)

hm. Jadwiga Skiba

Św. Jerzy – patron skautów

[O patronie polskich harcerzy czytaj na tej stronie]
Dla skautów na całym świecie świętym – opiekunem, to znaczy tym, który wstawia się za nami u Boga jest św. Jerzy.


Nie mamy pewnych informacji historycznych dotyczących tej postaci. Niektórzy podważają historyczność św. Jerzego. Wiele dokumentów m.in. o św. Jerzym zostało sfałszowanych przez starożytnych heretyków, a inne mają sporo niejasności. Dodatkowo kiedy Małą Azję zajęli Turcy, zniszczyli w niej wszelkie ślady chrześcijaństwa. Legenda głosi, że miał być uproszony przez rodziców w późnej starości długą modlitwą.


Najstarszy opis Świętego pochodzi dopiero z roku 954. Jest w nim, jak i w wielu średniowiecznych żywotach św. Jerzego mnóstwo legend.


Kościół Wschodni nadał mu tytuł „Wielkiego Męczennika”. Kult jego na Wschodzie był tak popularny, że zajmował pierwsze miejsce po Najśw. Pannie Maryi i św. Michale.