WIELKANOC – z czym to się je?


Wielkanoc to najstarsze i najważniejsze chrześcijańskie święto, obchodzone na pamiątkę zmartwychwstania Chrystusa. Adwent, święta Bożego Narodzenia oraz okres po nich następujący aż do soboty przed tzw. Niedzielą Starozapustną (Siedemdziesiątnicą, przypadającą 70 dni przed Wielkanocą) oparte są na rachubie roku słonecznego, mają stałe terminy.





Pozostała część roku kościelnego, czyli od Siedemdziesiątnicy do soboty przed pierwszą niedzielą adwentu, opiera się na obliczeniach roku księżycowego. Są to tzw. święta ruchome, których terminy Kościół ustala corocznie i włącza do kalendarza powszechnego. Termin Wielka-nocy, zgodnie z ustaleniami soboru nicejskiego (325 r.), powinien być święcony w pierwszą niedzielę po pierwszej pełni księżyca, po wiosennym zrównaniu dnia z nocą 21 marca. Wypada to między 22 marca a 25 kwietnia, czyli w maksymalnych granicach 35 dni. W Nicei zmieniono również 40-godzinny dotąd czas duchowych przygotowań do świąt Wielkanocy na 40 dniowy okres Wielkiego Postu.

Wielkanocne święta przypadają w tym samym czasie co pradawne obchody wiosennego przesilenia. Wiele obyczajów wywodzi się z wcześniejszych rytuałów pogańskich. Podobnie jak kiedyś czci się ogień, wodę i nowe życie, symbolizowane przez jajko i młode rośliny.

Wielkanocna magia

W Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielką Sobotę woda miała moc magiczną. Potwierdzało to święcenie w Wielką Sobotę wody przynoszonej przez wiernych i kropienie nią potem domowników, zwierząt, domu oraz zabudowań gospodarskich. Wiara w moc wody święconej w Wielką Sobotę była i jest nadal bardzo silna. Przywracała zdrowie chorym, była konieczna przy błogosławieństwie nowożeńców i noworodków, a nawet do pokropienia zbóż i ziemniaków przed siewem i sadzeniem.

Tak samo też, jak przed laty, do robienia palm, do dekoracji stołu wielkanocnego i koszyka ze święconym używa się zimujących pod śniegiem pędów barwinka, borówki i bukszpanu oraz gałązek brzozy i wierzby lub świeżych, wiosennych kwiatów.

Palma wielkanocna to nie tylko akcent zdobniczy kojarzący się ze świętami – przypisywano jej bowiem ogromną moc magiczną, a dzięki swemu działaniu była „dobra na wszystko”. Smagano się nią dla urody i siły, łykano bazie, by uchronić się przed bólem gardła oraz złymi mocami.

Jajka, które leczą

Zdobione świąteczne jajka to tradycja starsza niż chrześcijaństwo. Pojawiały się u Persów, Chińczyków i Fenicjan. Najwcześniejsze znalezione na terenie Polski pochodzą z X w., ale prawdopodobnie Słowianie wcześniej znali kult jajka jako symbolu odradzającego się życia.

Choć z jajkiem wiąże się wiele przesądów i zwyczajów, w których nie zawsze pełni ono rolę pozytywną, jajka święcone przynoszą samo dobro, a odkąd znajdą się w domu, sprowadzają pod dach szczęście. Moc święconego jajka jest tak silna i dobroczynna, że nawet skorupki pełnią ważną rolę w świątecznych rytuałach domowych.

Dotykanie zwierząt gospodarskich święconym jajkiem chroni je przed chorobami i urokami.

Jeżeli kury dostaną do zjedzenia skorupki po święconych jajkach, dobrze się niosą i nie gubią jajek. Zgniecione skorupki rozsypywano wokół domu, by zapewnić mu ochronę, zakopywano w narożnikach pól, żeby zwiększyć urodzaj, a nawet przyczepiano do drzwi wejściowych, aby przyczyniały się do spokoju domowników.

Woda z pokruszonymi skorupkami święconego jajka była uważana za lek na ból zębów.

Woda po ugotowaniu jaj na pisanki to także substancja o dobroczynnym działaniu – umycie się nią zapewniało urodę dziewczętom, a chorym przywracało zdrowie.

Wielkanocny Klub Samotnych Serc

Wszystkie panny pragnące zachwycić ukochanego winny potrzeć jajkiem pomalowanym na czerwono te części ciała, którymi chcą lubego oczarować najsilniej. Następnie należy przelać jajko przez ułożone na krzyż patyczki, najlepiej brzozowe. Skorupkę z pisanki trzeba teraz utrzeć na proszek, który – dosypany do potrawy – działa cuda i wzbudza płomienne uczucie chłopaka.

Dziewczętom, które nie odnajdują w sobie talentów kulinarnych, polecamy gotową potrawę z dodatkiem mielonych pisankowych skorupek.




Wykorzstano materiały ze strony http://wielkanoc.opoka.org.pl